23 kwietnia  roku obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Święto ustanowione w 1995 roku przez UNESCO ma na celu promocję czytelnictwa, edytorstwa i ochronę własności intelektualnej prawem autorskim.

Data ta wybrana została jako symboliczna dla literatury światowej. W tym dniu w roku 1616 zmarli Miguel de Cervantes, William Szekspir i historyk peruwiański Inca Garcilaso de la Vega. W tym dniu  przypada również rocznica urodzin lub śmierci innych wybitnych pisarzy, np. Maurice’a Druona, Halldóra Laxnessa,  Josepa Pla i Manuela Mejía Vallejo.

Czy pamiętacie wiersz Edwarda Szymańskiego ”Książka”?
Słowa skierowane do czytelników w tym utworze są najlepszą zachętą do sięgnięcia po książkę. 

Książka

Witam cię kartek szelestem,

Tytułem na pierwszej stronie 

witam!

Bo po to przecież jestem,

Żebyś mnie ujął w dłonie

I czytał!

Kiedy jesz obiad - na zdrowie!

Gdy chcesz się bawić - baw się!

Ja ci nie bronię!

Ale gdy chcesz mieć opowieść

O wszystkim, co najciekawsze -

Ja ci się skłonię!

Kiedy ci smutno będzie,

Kiedyś samotny, chory;

Bez przyjaciela -

Ja z tobą pójdę wszędzie,

Poprzez zimowe wieczory,

W kraje wesela.

Będziesz wraz ze mną oglądać

Baśnie i cuda, i dziwy

Na końcu świata

Po niebie, po morzach, i lądach

jako te ptaki szczęśliwe

będziemy latać.

Nigdy ci się nie znudzi!

Wędrówki po każdej kartce

Nie są tak straszne.

Przygody innych ludzi.

Są przecież nie mniej warte

Niż twoje własne.

Ja cię bez trudu nauczę

Tego, co przydać się może

Choćby po latach paru.

Ja tobie słowem, jak kluczem,

Cudowny sposób otworzę

pałace czarów.

/Edward Szymański/

A oto garść informacji o Prawie Autorskim, które dziś świętuje wraz z książką. Nie jest to przypadek!

Prawo autorskie, to temat niełatwy i bardzo obszerny. Czy rysunek Hani jest utworem? A wypracowanie Julki? Czy wiersz Janka to też utwór? Tak!

Takie dzieła to przejawy działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Każda praca jest inna, a więc indywidualna, oryginalna! Utwory te podlegają ochronie, takiej samej jak zdjęcia, hasła  reklamowe, filmy, utwory muzyczne, książki, artykuły, strony internetowe itp.
Co to znaczy, że utwór jest chroniony prawem?  Oznacza to, że nikt nie może podpisać się pod cudzym rysunkiem czy wierszem. Autor nie musi być pełnoletni, aby jego utwory były chronione.

Dozwolony użytek osobisty - prawo pozwala korzystać z utworów (w celu rozrywkowym, naukowym, kolekcjonerskim) bez ograniczeń, jednak nie można na tym zarabiać.

Dozwolony użytek publiczny - prawo pozwala na korzystanie z utworów innych osób w celach edukacyjnych, naukowych i kulturalnych. Aby dowiedzieć się kim był Leonardo da Vinci czy Krzysztof Penderecki uczniowie musza mieć dostęp do ich dzieł.

Prawo cytatu - dopuszcza udostępnienie fragmentu utworu, który opisujemy lub wyrażamy opinię o nim, możemy też wydrukować ten fragment w gazetce szkolnej. Nie można tworzyć utworu, który składałby się z samych cytatów. Podajemy zawsze tytuł utworu oraz autora.

Zachęcam do rozwiązania zagadek i zdobycia kodu. Kliknij w link lub skopiuj go do przeglądarki:
https://view.genial.ly/6076b1ef1944d60d2295e1fd/interactive-content-dzien-ksiazki-i-praw-autorskich?fbclid=IwAR3vOvOR6-Enl0jN4j3Q71lhz2aMBEX5DkZTaf48-QysrB-dHfH3SrUS8Ug

Powodzenia!

L. Siast